Toezicht
Een Raad van Commissarissen is verplicht voor beursgenoteerde ondernemingen en structuurvennootschappen. Een structuurvennootschap is een vennootschap met meer dan in 100 werknemers in Nederland werkzaam, een geplaatst kapitaal dat hoger is dan € 16 miljoen, en de wettelijk plicht is een ondernemingsraad te in te stellen.
Een goede raad van commissarissen of raad van toezicht voegt waarde toe. Door de bestuurders uit te dagen en kritisch te bevragen, zonder daarbij het bestuur voor de voeten te lopen, maakt een goede RvC of RvT de bestuurder(s) effectiever – maar niet almachtig.
Kern-kwalificaties van een goede Raad van Commissarissen zijn competentie, coördinatie, collegialiteit en focus op een eenduidig doel. Een raad die op basis van deze kwalificaties haar taak vervult kan een belangrijke bijdrage leveren aan het succes en de continuïteit van de organisatie.
De RvC weegt niet alleen de belangen van de organisatie mee in haar overwegingen, maar moet ook voor de organisatie relevante maatschappelijke aspecten meenemen.
Een raad van toezicht heeft de volgende rollen:
- Sparringpartner
De RvC fungeert als klankbord voor de directie of Raad van Bestuur. Zo reflecteert de Raad op de strategie en ondersteunt bij strategische vraagstukken, en geeft gevraagd en ongevraagd advies. Deze rol kan op gespannen voet staan met de rol van werkgever en toezichthouder. Als een klankbord overgaat in adviseren komt mogelijk de onafhankelijkheid in het geding. Het is van groot belang om de rolverdeling zuiver te houden: de RvB bestuurt, de RvC houdt toezicht.
- Netwerker
Een RvC kan een belangrijke rol spelen in het netwerk van stakeholders binnen en buiten de organisatie. Hieronder kunnen onder andere de OR, de (lokale) politiek, een clienten- of huurdersvereniging of belangenvereniging vallen. Een relevant netwerk van de RvC kan van toegevoegde waarde zijn voor de organisatie
- Toezichthouder
De Raad houdt toezicht op de langetermijnwaardecreatie van de onderneming. Dit betekent dat de Raad toezicht houdt op besluitvorming en de uitvoering van de strategie, de financiële gezondheid en de risicobeheersing van de onderneming. Daarnaast ziet de RvC er op toe dat de belangen van stakeholders voldoende zijn gewaarborgd.
- Werkgever
De RvC is de werkgever voor de directie of Raad van Bestuur. De RvC is verantwoordelijk is voor de samenstelling, en beslist dus onder andere over de benoeming (en eventueel vertrek) van de directie. Daarnaast is de RvC verantwoordelijk voor de beloning van de directie.
Ondanks dat dit niet wettelijk verplicht is, kan een Raad van Commissarissen of een Raad van Advies ook voor het MKB van grote waarde zijn. In het MKB liggen eigenaarschap, leiding en toezicht vaak in één hand, namelijk die van de directie, of de dga. Velen zien terecht de zelfstandigheid als het grote voordeel van ondernemerschap. Maar dit voordeel heeft ook een keerzijde, namelijk dat je het ook echt zelfstandig moet doen.
Een Raad van Commissarissen of een Raad van Advies de ondernemer door ervaring, deskundigheid ondersteunen door mee te denken, te inspireren, maar ook scherp houden.
Ruim 60% van alle bedrijven Nederland is een familiebedrijf, in totaal gaat het om ongeveer 275.000 bedrijven. Dit zijn niet alleen maar kleine bedrijven: er zijn ongeveer 5.000 familiebedrijven die meer dan 50 personeelsleden hebben, en alle familiebedrijven samen realiseren in totaal ongeveer een kwart van de totale omzet in Nederland.
Zeker ook bij familiebedrijven, waar familiebanden, eigendom en bedrijfsrelaties elkaar vaak overlappen, kan een Raad van Commissarissen van grote toegevoegde waarde zijn om alle belangen goed te behartigen.
Ik ben beschikbaar voor een rol als commissaris of toezichthouder. Ik richt me daarbij vooral op MKB en familiebedrijven. Op basis van mijn jarenlange ervaring kan ik de alle vier bovenstaande rollen uitstekend invullen en daarmee veel waarde toevoegen aan organisaties. In aanvulling op de kennis en ervaring die ik tot nu heb verzameld heb ik in 2023 de het opleidingsprogramma voor Commissarissen en Toezichthouders van het Erasmus Governance Instituut (Erasmus Universiteit Rotterdam) met succes afgerond.
De toegevoegde waarde van goed toezicht
